ตำลึงคืออะไร?

ตำลึงเป็นพืชสมุนไพรที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Coccinia grandis (L.) Voigt. ซึ่งจัดอยู่ในวงศ์ Cucurbitaceae โดยมีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ในแถบคาบสมุทรมาเลเซียและอินโดจีน เช่น ประเทศไทย กัมพูชา พม่า เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย และจีน ปัจจุบันตำลึงพบขึ้นตามธรรมชาติในหลายประเทศเขตร้อน แต่มีเพียงไม่กี่ประเทศที่นำมาใช้เป็นผักปรุงอาหาร เช่น อินเดีย ศรีลังกา และฟิลิปปินส์ ในประเทศไทย ตำลึงเป็นที่รู้จักและนำมาใช้ประโยชน์มานาน โดยมีการบันทึกในหนังสืออักขราภิธานศรับท์ของหมอบรัดเลย์ในปี พ.ศ. 2416 ว่าตำลึงเป็นผักที่สามารถนำมาบริโภคได้ทั้งต้มและแกง ตำลึงมีประโยชน์มากมายทั้งในด้านการปรุงอาหารและการรักษาโรค โดยสามารถใช้รักษาอาการต่างๆ เช่น กลิ่นตัว กลิ่นเต่า แก้ตาช้ำ ปวดตา แก้ฝี แก้ไข้หวัด และช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด นอกจากนี้ยังมีการใช้ตำลึงในการทำทรีตเม้นต์เพื่อให้ผิวหน้าเต่งตึง และช่วยบรรเทาอาการผิดสำแดงจากการกินของแสลง โดยสามารถนำใบและยอดตำลึงมารับประทานสด หรือใช้ในการปรุงอาหาร เช่น แกงจืด ต้มเลือดหมู หรือผัดตำลึงไฟแดง ลักษณะทั่วไปของตำลึงเป็นไม้เถาล้มลุก อายุหลายปี มีเถาที่ใหญ่และแข็ง ใบมีลักษณะคล้าย 5 เหลี่ยม ขอบใบเว้าเล็กน้อย และมีการแบ่งชนิดออกเป็นตำลึงตัวผู้และตัวเมียตามลักษณะของใบ ดอกของตำลึงเป็นดอกแยกเพศกันอยู่คนละต้น ผลมีลักษณะกลมรีคล้ายแตงแต่เล็กกว่า และสามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ดหรือการเพาะชำเถาแก่ ซึ่งเป็นวิธีที่ง่ายและสะดวกในการปลูกตำลึงในบ้านหรือสวน

เรียนรู้เพิ่มเติม